...بدفهمی یا ناقص فهمیدن، تاریخی بسیار طولانی دارد. درست بعد از واقعه‌ی عاشورا این انحراف شروع می‌شود یعنی شما می‌بینید وقتی که اهل بیت را به اسارت می‌برند به دربار ابن زیاد در کوفه این‌گونه نقل شده که یک سر طناب را به گردن امام سجّاد علیه‌السّلام بسته بودند، یک سر دیگر را هم به بازوی حضرت زینب بسته بودند و بقیه‌ی اهل بیت را هم میانه‌ی این طناب به بند کشیده بودند. اهل بیت را این‌گونه وارد دربار ابن زیاد کردند.

ابن زیاد که وارد شد حضرت زینب به او بی‌اعتنایی کرد. برخلاف همه‌ی درباریان که به احترام ورود ابن زیاد فرماندار از جایشان بلند شدند ولی حضرت بی‌اعتنایی می‌کرد. ابن زیاد هم حضرت زینب را خوب می‌شناخت. ولی می‌خواست جواب بی‌اعتنایی را با بی‌اعتنایی بدهد. برگشت به اطرافیانش گفت: من هذه المتکبّرة: این زن متکبّر کیست؟

یکی از اهل بیت جواب داد: گفت: هذه زینب بنت امیرالمؤمنین. این زینب دختر امیرالمؤمنین است. ابن زیاد از همین‌جا تفسیر جبرگرایانه‌ی عاشورا شروع می‌شود.

اوّل ابن زیاد می‌گوید: الحمد الله الذی قتلکم و فضحکم و الکذب احدوثتکم: حمد آن خدایی که شماها را کشت و شماها را مفتضح کرد و این دروغی که ساخته بودید را برملا کرد. ببینید همه‌ی جنایت‌های خودش در صحنه‌ی عاشورا را به خدا نسبت می‌دهد.

بعد گفت: کیف رأیت صنع الله باخیک الحسین: این کاری که خدا با برادرت حسین کرد را چطور دیدی؟ حضرت زینب سلام‌الله‌علیها فرمود: ما رأیت الا جمیلاً: ندیدم جز زیبایی.

امام سجّاد هم سر دیگر طناب بود. ابن زیاد گفت: این کیست؟ گفتند این علی بن الحسین است. ابن زیاد گفت: ا لیس قد قتل الله علی بن الحسین: مگر خدا علی بن الحسین را در صحنه‌ی کربلا نکشت؟ ببینید، تمام جمله‌ها جبرگرایانه بود. یعنی تفسیر جبرگرایانه.

گفتند نه، آن علی بن الحسین، علی اکبر بود. این برادر اوست.

یعنی تفسیر انحرافی واقعه‌ی عاشورا درست بعد از حادثه‌ی عاشورا شروع می‌شود. یکی از کارهای بزرگی که حکومت بنی‌امیه کرد، همین ترویج فکر جبرگرایی بود، تا در نتیجه جای هیچ اعتراضی بر هیچ فاسق و فاجر و ظالم و دیکتاتوری باقی نماند.

چون هر کسی مجبور است آن‌طور که خدا مقدّر کرده عمل کند. لذا اگر فرمانروای حکومت اموی ظلم، جنایت، فسق و فجور، فساد و فحشا می‌کند، تقصیر خودش نیست. خدا این‌گونه مقدّر کرده است. جایی هم برای اعتراض به او نیست. اموی‌ها این تفکّر جبرگرایانه را ترویج می‌کردند و در تفسیر واقعه‌ی عاشورا هم با زبان جبرگرایی حرف می‌زنند...