با توجه به قبول جایگاه بلند و رفیع دین اسلام در ارائه بهترین و جامع ترین سبک زندگی برای جوامع انسانی جهت دستیابی به اهدف عالیه الهی و انسانی ترسیم شده برای کمال و سعادت بشر، انتخاب مسجد به عنوان بستر و پایگاه ارائه کننده و مروج و بسط دهنده سبک زندگی بر گرفته از آموزه ها و مفاهیم اسلامی غیر قابل انکار و چشم پوشی است. در همین راستا با حجت الاسلام محمد غفوری، عضو هیئت علمی و مدیر گروه سیره و تاریخ اهل بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به گفتگو نشستیم و نقش مسجد را در حفظ ارزش های اخلاقی از وی جویا شدیم.

- حاج آقای غفوری برای آغاز گفتگو تعریفی ساده و روشن از سبک زندگی اسلامی داشته باشید؟

سبک زندگی هر جامعه‌ای بر اساس اعتقادات و باورهای آن جامعه شکل می گیرد. اعتقادات هر کس و هر جامعه‌ای باید بر رفتارش تأثیر بگذارد. ما هم که مسلمان و پیرو اهل بیت (ع) هستیم باید از این بزرگواران درس بگیریم و آنها را اسوه و سرمشق خود قرار دهیم. در صورتی که زندگی شخصی و اجتماعی برگرفته از سیره و سنت آن بزرگواران باشد زندگی ما رنگ و بوی الهی به خود می گیرد.

باید گفت، رفتار اجتماعی انسان ها جدای از زندگی شخصی نیست، رفتار اجتماعی انسان ها بر اساس رفتاری است که در خانواده ها شکل گرفته است زیرا تربیت انسان‌ها عمدتا در خانواده شکل می‌گیرد، اگر خانواده‌ای متعهد به آداب اجتماعی باشد و آنها را رعایت کند قطعا فرزندان هم در جامعه رعایت می‌کنند و بالعکس اگر موضوعی در خانواده ها اهمیت داده نشود در جامعه هم رعایت نمی‌شود.

-در سبک زندگی اسلامی ارتباط خانواده ها با مسجد چگونه تعریف شده است؟ 
زندگی به سبک اسلامی باید بر اساس تعالیم اسلام باشد و در تعالیم اسلامی خاصه در قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام مسجد جایگاه ویژه ای داشته و دارد و نقش مهمی در به کمال رسیدن انسان مسلمان ایفا می کند. سفارش بسیاری برای حضور در مسجد شده است و بر ارتباط و احیای مسجد از سوی مردم که خانواده نیز یکی مصادیق بارز آن است، تاکید بسیاری شده است. یک فرد مسلمان و خانواده اسلامی باید به مسجد که مورد تاکید اسلام است، اهمیت دهد و ارتباط خود را با آن محکم و از آثار و برکات آن بهرمند شود.

در این میان نقش مسجد در فرهنگ سازی و ایجاد فضای معنوی جامعه به خوبی آشکار است. مسجد به عنوان یک پایگاه اثرگذار دینی در تأثیر پذیری جامعه، خصوصاً جوانان نقش مهمی دارد. این پایگاه دینی علاوه بر اینکه برای معبد و عبادت ایجاد شده است برای آموختن آموزه های اسلامی و اخلاقی برای انسان ها هم مرکز مهمی است.

- خانواده چه تاثیری می تواند در سلامت اخلاقی فرزندان داشته باشد؟ جامعه در این زمینه چه نقشی دارد؟

دین ما دینی غنی است و آیات و روایات بسیاری در مورد حفظ ارزشهای اخلاقی در جامعه آمده است. اگر می‌خواهیم کاری انجام دهیم که در جامعه نظم شکل بگیرد باید این نظم و انظباط را از خودمان و فرزندان خودمان آغاز کنیم. حتی در کسب و کار و تجارت هم مراقب حفظ موازین شرعی باشیم. در گذشته در جامعه وقتی کسی وارد تجارت می‌شدند قبل از آنکه وارد کسب و کار شود آداب و احکام تجارت را می‌آموخت. علت آنکه حوزه‌های علمیه در وسط بازار ایجاد شده اند بر همین اساس بود تا مباحث مربوط به کسب و کار را به مردم بیاموزند و در تجارت به کار گیرند.

-مسجد چگونه می توانند در ارایه یک الگوی موفق از زندگی اسلامی به خانواده کمک کند؟ آیا در حال حاضر مساجد توانسته اند در تبیین ارزش های اخلاقی موفق باشند؟

در گذشته ارتباط مردم با مسجد بیشتر بود و این ارتباط کمک می‌کرد که مردم با علما حشر و نشر داشته باشند و تذکرات روحانیون و اهل منبر تأثیرات خود را بر مردم می گذاشت. وقتی ارتباط مردم با مسجد کم شود و منابر و مساجد محدود به زمان خاصی(ایام ماههای رمضان، محرم و صفر) شوند و مسائل اخلاقی کمتر به مردم بیان شود نمی توان انتظار داشت که مساجد در این زمینه کار ساز وارد عمل شوند متاسفانه این یکی از ضعف‌های بزرگ است که باید به آن توجه شود.

در گذشته مساجد محور همه امورات جامعه بود و مسجد تنها مکانی برای اقامه نماز نبود و همه مباحث مهم جامعه از مسجد پیگیری می شد. تمام مباحث دینی، سیاسی و اقتصادی از مسجد دنبال می شد. امروز هم باید مسجد، مرکز انتشار معنویت و اخلاقیات در جامعه باشد. ائمه جماعات باید مسجد را از نماز خواندن صرف خارج کنند و مسایل اخلاقی و ارزشی و فرهنگی در مسجد به مردم تبیین شود. به طور کلی مسجد باید مرکز فعالیت‌های فرهنگی باشد.

یکی از راه های تقویت پیوند میان مسجد و مردم دور کردن آنها از انحرافات و رفع نیاز فکری و معنوی آنهاست باید به دنبال کشف حقیقت و رفع مسایل و پاسخگویی به شبهات مردم بود. امروز شبهه افکنی در حوزه فرهنگ دینی یکی از پر خطرترین جلوه های تهاجم فرهنگی در عرصه تربیت دینی است.

اگر احساس شود که مسجد محلی برای پاسخگویی به پرسش هاست نه تنها تمایل مردم به مسجد زیاد می شود بلکه دیگران نیز با خود همراه می سازند.متاسفانه در حال حاضر مساجد دچار انزوا و فرسودگی هستند. باید مساجد را از این انزوا و فرسودگی خارج کرد و تغییر رویکرد نسبت به مسجد در میان متولیان مساجد و مردم ایجاد کرد. تا زمانی که تحول در مدیریت مساجد ایجاد نشود و مساجد تنها مرکزی برای عبادت باشند نمی توان انتظار داشت مساجد در همه کارکردها بویژه سبک زندگی اسلامی تاثیرگذار عمل کند.

به نقل از:http://www.menbarnet.net/