در کامل الزّیارة از حضرت صادق(علیه السلام)روایت کرده که مى فرمود: «در نزد قبر علىّ بن الحسین(علیهما السلام)هر چه خواهى بگو» یعنى به هر لفظ که زیارت کنى خوب است. و علاّمه مجلسى(رحمه الله)در بحار از کتاب عتیق که به زعم آن مرحوم از مؤلّفات تلعکبرى است نقل کرده که در آن جا سنداً روایت شده از جناب عثمان بن سعید عُمَرِى که با ابو القاسم بن روح که هر دو از نائبان خاصّ امام عصراند، به زیارت حضرت ابى عبد اللّه جعفر بن محمّد(علیهما السلام)مشرّف شدند، پس ایستادند نزد باب السّلام و گفتند:
السَّلامُ عَلَیْکَ یا مَوْلایَ وَابْنَ مَوْلایَ وَاَبا مَوالِیَّ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ *السَّلامُ عَلَیْکَ یا شَهیدَ دارِ الْفَناءِ وَزعیمَ دارِ الْبَقاءِ * اِنّا خالِصَتُکَ وَمَوالیکَ وَنَعْتَرِفُ بِاُولاکَ وَاُخْراکَ فَاشْفَعْ لَنا اِلى مُشَفِّعِکَ * اللّهُ تَعالى رَبُّنا وَرَبُّکَ *فَما خابَ عَبْدٌ قَصَدَ بِکَ رَبَّهُ وَاَتْعَبَ فیکَ قَلْبَهُ وَهَجَرَ فیکَ اَهْلَهُ وَصَحْبَهُ وَاَتَّخَذَکَ وَلِیَّهُ وَحَسَبَهُ * وَالسَّلامُ عَلَیْکَ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
علاّمه مجلسى(رحمه الله)بعد از نقل فرموده: بعید نیست که این زیارت از براى ابى عبد اللّه الحسین(علیه السلام)باشد و ناسخین آن را تصحیف کرده باشند.
مؤلِّف گوید که: در بقعه ائمّه اربعه(علیهم السلام)که اصل آن از بناهاى ناصر بن الْمُسْتضىء است دو نفر دیگر نیز مدفون اند: یکى عبّاس عموى حضرت رسول(صلى الله علیه وآله)که قبرش متّصل به قبر ائمّه(علیهم السلام)است و در طرف غربى است، و دیگر قبرى است که در طرف قبله بقعه، متّصل به دیوار است و ضریح کوچکى دارد و آن را نسبت به حضرت فاطمه(علیها السلام)مى دهند، و جماعت بسیارى از عامّه معتقدند که آن قبر فاطمه زهرا(علیها السلام)است، و قبر فاطمه بنت اسد همان است که در زاویه قبرستان بقیع در طرف شمالى قبّه عثمان معروف است. و در سابق به شرح رفت که مفاد اخبار و مذهب اکثر علماى شیعه آن است که مدفن حضرت طاهره(علیها السلام) یا خانه خود است یا روضه مطهّره. و بعید نیست که این قبرى که در پیش روى ائمّه بقیع است محلّ قبر فاطمه بنت اسد باشد که اشتباه شده. و شیخ(رحمه الله) در تهذیب در باب نسب حضرت صادق(علیه السلام)فرموده که: قبر آن حضرت با پدر و جدّ و عمّ بزرگوارش حضرت حسن(علیهم السلام) در بقیع است. و در بعض اخبار است که آن ها نازل شده اند بر جدّه شان فاطمه بنت اسد بن هاشم بن عبد مناف ـ رضوان اللّه علیهم ـ یعنى قبر آن بزرگواران در نزد قبر فاطمه مادر حضرت امیر(علیه السلام)است. پس اظهر همان است که از کلام شیخ مفهوم مى شود و بقعه اى که نسبت به فاطمه بنت اسد مى دهند، مشهد سعد بن معاذ اشهلى است که یکى از صحابه رسول(صلى الله علیه وآله)است چنانچه در تلخیص معالم الهجره گفته شده، و سمهودى که از علماى عامّه است در کتاب خلاصة الوفاء با اخبار دار المصطفى نیز اختیار کرده که فاطمه بنت اسد نزد ائمّه بقیع(علیهم السلام)مدفون است. پس سزاوار است که آن حضرت نیز در این جا زیارت شود، و از فیض زیارت جناب عبّاس نیز محروم نباید شد. شیخ شهید(رحمه الله)در دروس فرموده: و مستحب است زیارت کردن منتجبین از صحابه ـ رضوان اللّه علیهم اجمعین ـ بخصوص جعفر بن ابى طالب که ] در [ موته([1]) مدفون است و عبّاس و اولاد او و سلمان در مدائن و عمّار در صفّین و حذیفه رضوان اللّه علیهم اجمعین، انتهى.
و بدان که زیارت ائمّه بقیع(علیهم السلام) در اوقات متبرّکه و ازمنه مخصوصه به ایشان اولى است مثل:
روز ولادت حضرت امام حسن(علیه السلام)که موافق مشهور نیمه ماه رمضان است.
و روز وفات آن حضرت که هفتم یا بیست و هشتم یا آخر ماه صفر است.
و روزى که ران مبارکش را مجروح کردند که بیست و سیّم ماه رجب است.
و روز مباهله، و روز نزول «هل أتى» که تعیین آن گذشت.
و روز خلافت آن حضرت که روز شهادت پدر بزرگوارش است.
و روز ولادت حضرت امام زین العابدین(علیه السلام)که پنجم یا نهم ماه شعبان است یا نیمه ماه جمادى الاولى یا غیر آن بنابر اختلاف، و روز وفات آن حضرت که دوازدهم یا هجدهم یا بیست و پنجم ماه محرّم است. و روز خلافت آن حضرت که روز شهادت امام حسین(علیه السلام)است.
و روز ولادت امام محمّد باقر(علیه السلام)که روز اوّل ماه رجب است، و روز وفات آن حضرت که هفتم ماه ذى الحجّه است، و روز خلافت آن حضرت که روز وفات امام زین العابدین(علیه السلام)است.
و روز ولادت امام جعفر صادق(علیه السلام)که هفدهم ماه ربیع الاول است، و روز وفات آن حضرت که پانزدهم رجب یا ماه شوّال است، و روز خلافت آن حضرت که روز وفات امام محمد باقر(علیه السلام)است.
_________________________________
[1]. موته شهرى است در کشور اُردن از توابع شهر بلقاء، و در آنجا جنگ تبوک بین لشکر رومیان و مسلمانان واقع شده است.